W związku z obchodami 30-lecia szkoły, kontynuując cykl wywiadów z absolwentami, nauczycielami oraz pracownikami Zespołu Szkół, publikujemy wspomnienia byłego, wieloletniego dyrektora naszej szkoły Tadeusza Błażejczaka.
,,Przeszłość zachowana w pamięci
staje się częścią teraźniejszości,,
Tadeusz Kotarbiński
Jubileusz 30-lecia Zespołu Szkół w Jeżowem to ważny etap rozwoju szkolnictwa ponadpodstawowego w Jeżowem. We mnie osobiście budzi wspomnienia i wywołuje refleksje nad przebytą drogą.
Jest rok 1980, czas wielkich zmian w życiu społeczno-politycznym Polski. Rodzi się ruch społeczny SOLIDARNOŚĆ, który zapoczątkował zmiany nie tylko w kraju ale w następnych latach miał też wpływ na procesy polityczne wielu krajów europejskich byłego bloku sowieckiego.
Pod koniec sierpnia 1980r. zostaję wezwany do Kuratorium Oświaty i Wychowania w Tarnobrzegu. Kurator przedstawił mi propozycję, właściwie nie do odrzucenia;
,,Kolego od 15 września obejmujecie stanowisko Gminnego Dyrektora Szkół w Jeżowem oraz Dyrektora Zasadniczej Szkoły Odzieżowej w Jeżowem,, Pełen obaw a jednocześnie twórczego niepokoju podjąłem wyzwanie. Pod moją jurysdykcją oświatową znalazły się szkoły podstawowe w Gminie Jeżowe, w sumie 11 szkół podstawowych i oczywiście Zasadnicza Szkoła Odzieżowa. Początki były niezwykle trudne. Okazało się, że życie postawiło przede mną nie tylko zadania dydaktyczne i wychowawcze ale również inwestycyjne związane z modernizacją bazy szkolnej w Jeżowem Centrum, rozbudową Szkoły Podstawowej w Jeżowem Podgórzu oraz budową szkół w Groblach i Starym Narcie. Najbardziej dramatyczna sytuacja była w Jeżowem Centrum. Budynek szkolny, w którym mieściły się dwie duże szkoły: Szkoła Podstawowa i Zasadnicza Szkoła Odzieżowa, był w dużej części wyłączony z użytkowania. Ze względu na załamanie się drewnianych stropów zagrażał bezpieczeństwu dzieci i młodzieży. Rozpoczęła się wielka przebudowa i modernizacja budynku. Prace trwały w latach 1981- 1982. Dzięki modernizacji pozyskaliśmy dodatkowo jedno piętro, nowe klasopracownie, pomieszczenia administracyjno-biurowe. Na parterze urządziliśmy szatnię dla uczniów. Rozbudowa budynku umożliwiła nam zlikwidowanie zmianowości nauki uczniów. Oddziały przedszkolne uzyskały zaplecze sanitarne oraz lepsze warunki pracy dydaktyczno-wychowawczej.
Przechodząc do pracy w Jeżowem byłem pod wrażeniem tradycji oświatowych związanych z tą miejscowością. Początki szkolnictwa podstawowego sięgają drugiej połowy XIX wieku. W 1872r. wybudowano i oddano do użytku drewniany budynek szkolny, który stał w miejscu gdzie dzisiaj znajduje się okazały, murowany budynek Szkoły Podstawowej.
Gmina Jeżowe była jedną z nielicznych, wiejskich gmin, która posiadała również rozwinięte szkolnictwo ponadpodstawowe. Powstanie i rozwój tego szkolnictwa związane jest z postacią wybitnego, wieloletniego nauczyciela i Dyrektora Szkoły w Jeżowem Centrum mgr Józefem Zygmuntem. Pierwszą szkołą ponadpodstawową była Szkoła Zawodowa utworzona w 1951r. , kształcąca w zawodzie ślusarz maszyn rolniczych. Szkoła ta cieszyła się dużym zainteresowaniem chłopców. Już w roku szkolnym 1953/54 mury tej Szkoły opuściło 35 absolwentów. Jednak władze szkolne wstrzymały nabór na rok szkolny 1954/55. Wynikało to z faktu, że uczniowie nie mieli możliwości odbywania praktyki zawodowej. Po pięcioletniej przerwie, w 1960r. Zrodziła się możliwość utworzenia dwuletniej szkoły przysposobienia zawodowego o kierunku odzieżowym. Już w pierwszym naborze zgłosiło się 80 dziewcząt, z których przyjęto 50. W roku szkolnym 1962/63 podwyższono stopień organizacyjny szkoły i utworzono Zasadniczą Szkołę Odzieżową.
Moglibyśmy polemizować, którą datę przyjmiemy za początek powstania szkolnictwa ponadpodstawowego w Jeżowem: 1951r. , 1960r. , czy 1962r. Mnie osobiście wydaje się, że rok 1960 będzie tą właściwą cenzurą czasową. Wszak na bazie szkolnictwa odzieżowego tworzyły się nowe kierunki kształcenia i rozwój organizacyjny oświaty ponadpodstawowej w Jeżowem. Utworzono czteroletnie Liceum Ogólnokształcące oraz trzyletnie Technikum Odzieżowe dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Odzieżowej. Szkoły te wchodziły w skład Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Jeżowem utworzonego w 1994r. , którego 30-tą rocznicę powstania świętowaliśmy w tym roku. W okresie późniejszym Zespół wzbogacał swoją ofertę o nowe kierunki kształcenia zawodowego.
Stojąc przed tak wielkim wyzwaniem czułem ogromną odpowiedzialność, która na mnie spoczywała. Muszę stwierdzić z ogromną satysfakcją, że trafiłem na wspaniały zespół ludzi, nauczycieli i pracowników administracyjno-obsługowych szkół, który wspierał mnie w realizacji zadań dydaktyczno-wychowawczych oraz inwestycyjnych w zakresie modernizacji i budowy bazy szkolnej. Napotkałem też ogromną życzliwość lokalnego społeczeństwa i rodziców, którzy wspierali moje działania.
Duża część mojego życia zawodowego związana jest z tą Szkołą – to 20 lat zaangażowania i wysiłku na rzecz rozwoju oświaty w Gminie Jeżowe. Nie jest łatwo wybrać z pamięci wspomnienia. Jest ich tak wiele i tak różnych, a przywołane, dla mnie mogą być ważne, wartościowe, ciekawe a kogoś mogą nudzić, czy męczyć. Dlatego wybór tych wspomnień może wydawać się nieco chaotyczny ale tak przywołane wspomnienia są bardziej wiarygodne i oddają klimat tamtych lat. Nie będę również dokonywał oceny wspomnianych zdarzeń i faktów, ona należy do czytelnika myślącego, wrażliwego, który pamięta tamte czasy, albo potrafi wczuć się w klimat tamtych lat. Nie padną też żadne nazwiska moich współpracowników, nauczycieli, koleżanek i kolegów, których mile i serdecznie wspominam, gdyż wymieniając , mógłbym kogoś pominąć, a tym samym sprawić mu przykrość.
Przyjechałem do Jeżowego bez euforii choć był to dla mnie awans zawodowy. Spotkałem tu wspaniały zespół ludzi bardzo różnorodny, jeśli chodzi o poglądy polityczne i społeczne, demonstrujących tą swoją ,,różność,, w sposób możliwy w owym czasie. Pracować z takimi niełatwo ale za to bardzo ciekawie. Łączyło nas natomiast jedno – praca dydaktyczno-wychowawcza na rzecz dzieci i młodzieży.
To była i jest wartość ponadczasowa, ponad podziałami. Razem przeprowadziliśmy szczęśliwie społeczność Szkoły przez burzliwe i trudne wydarzenia lat 1980-82 i 1989-1990 wnoszące w ludzkie serca nadzieję na lepsze jutro.
Bardzo często naszymi losami kieruje przypadek. Będąc już w Jeżowem uświadomiłem sobie, że w mojej pamięci zarejestrowałem pewien fakt. Będąc jeszcze uczniem szkoły średniej, wracaliśmy z wycieczki do Krakowa przejazdem zatrzymując się w Jeżowem. Byłem zdumiony, że wiejska miejscowość posiada tak piękny Kościół i Szkołę. Przez mgnienie oka zrodziła się wówczas we mnie myśl, że chciałbym kiedyś pracować w tej Szkole i tu mieszkać. Oczywiście poszła ona w zapomnienie. Po wielu latach okazało się, że przypadł mi zaszczyt kierowania tą Szkołą a mój los nieodłącznie związany jest z Jeżowem.
Obowiązki Gminnego Dyrektora Szkół w Jeżowem pełniłem do 1 września 1984r. Na mocy Ustawy z dn. 20 lipca 1983r. O systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego, powołano w gminach z dn. 1 września 1984r. inspektorów oświaty i wychowania, którzy przejęli od gminnych dyrektorów szkół funkcje podstawowych ogniw administracji oświatowej, z wyłączeniem z ich kompetencji szkół ponadpodstawowych. Ja nie byłem zainteresowany stanowiskiem inspektora oświaty, odmówiłem Kuratorowi Oświaty i Wychowania w Tarnobrzegu przyjęcia tej funkcji. W dalszym ciągu pełniłem obowiązki Dyrektora Zasadniczej Szkoły Odzieżowej oraz Dyrektora Szkoły Podstawowej w Jeżowem Centrum, największej placówki oświatowej w Gminie. Zmiana ta pozwoliła mi na podjęcie nowych wyzwań, które stoją przed dyrektorami szkół w zakresie dydaktyki i wychowania oraz organizacji i rozwoju bazy szkolnej.
Rozwój oświaty w Jeżowem w latach 1980-2000, zarówno szkolnictwa podstawowego jak i ponadpodstawowego, ściśle związany jest z procesami społeczno-politycznymi, które miały miejsce w Polsce. Były one wypadkową zmian zapoczątkowanymi strajkami ogólnopolskimi w 1980r. , w wyniku których powstał potężny ruch społeczno-polityczny Solidarność, a przede wszystkim ustaleniami Okrągłego Stołu w 1989r. , które zmieniły system polityczny w Polsce, jak również reformą administracyjną Polski z dn. 1 stycznia 1999r. , której głównym skutkiem było wprowadzenie trójstopniowej struktury podziału terytorialnego kraju. Utworzono gminy, powiaty i zmniejszono liczbę województw z 49 do 16-tu. Oczywiście zmiany te zapoczątkowały również proces zmian, które dotyczyły szkolnictwa. Szkoły podstawowe zostały podporządkowane gminom, a ponadpodstawowe powiatom.
Początek lat 90-tych przyniósł szereg zaskakujących zmian organizacyjnych i kadrowych w funkcjonowaniu szkół w Jeżowem Centrum. W 1990r. Zrezygnowałem z pełnienia obowiązków Dyrektora Szkoły Podstawowej w Jeżowem Centrum, całkowicie skupiając się na pracy Dyrektora Zasadniczej Szkoły Odzieżowej, którą to funkcję pełniłem od 1980r. Przede mną stanęły nowe wyzwania, które niosła transformacja polityczna dokonująca się w kraju. W tym przypadku również najważniejsza była dla mnie praca dydaktyczno-wychowawcza i rozwój bazy szkolnej. Od 1 września 1991r. funkcję Dyrektora Zasadniczej Szkoły zgodził się przyjąć wybitny nauczyciel naszej Szkoły, polonista, poeta mgr Ryszard Mścisz.
Obowiązki dyrektorskie pełnił przez okres dwóch lat, w okresie 1991/92 i 1992/93. Kolega Ryszard Mścisz nieoczekiwanie złożył rezygnację ze stanowiska dyrektorskiego w połowie 1993r. Na prośbę nauczycieli Zasadniczej Szkoły Odzieżowej, przy pełnym poparciu ówczesnych władz samorządowych Gminy Jeżowe – wójt Tadeusz Kołodziej, v-ce wójt Kazimierz Żak oraz rodziców, stanąłem do konkursu na stanowisko Dyrektora Zasadniczej Szkoły Odzieżowej, który ogłosił ówczesny Kurator Oświaty i Wychowania w Tarnobrzegu. Konkurs wygrałem, a tym samym ponownie, po dwuletniej przerwie, zostałem powołany na stanowisko Dyrektora Zasadniczej Szkoły Odzieżowej w Jeżowem. Swoje obowiązki objąłem z dn. 1 września 1993r. Przede mną stanęły nowe/stare wyzwania, a przede wszystkim nowa jakość zadań, które przyszło mi realizować w realiach szybkiego procesu przeobrażeń społecznych i gospodarczych.
Szczęśliwym zbiegiem okoliczności Gmina Jeżowe pozyskała dodatkowe środki, które postanowiła przeznaczyć na wykupienie budynku będącego własnością Gminnej Spółdzielni, w którym mieścił się tzw. Dom Handlowy. Udało nam się bardzo szybko wykonać niezbędną dokumentację na modernizację i przystosowane tego obiektu na potrzeby Zasadniczej Szkoły Odzieżowej oraz pozyskać środki finansowe od Kuratorium Oświaty w Tarnobrzegu na modernizację tego budynku.
Kamieniem milowym w rozwoju szkolnictwa ponadpodstawowego w Jeżowem była zgoda Kuratora Oświaty wydana w pierwszej połowie 1993r. na utworzenie Liceum Ogólnokształcącego w Jeżowem. Ze względu na trwający proces adaptacji budynku na potrzeby Szkoły, nabór w 1993r. został wstrzymany. Wróciliśmy do tego tematu w 1994r. Zrobiliśmy nabór do klasy pierwszej Liceum Ogólnokształcącego. Naukę w klasie pierwszej rozpoczęło 36 uczniów. Wychowawcą tej klasy został mgr Ryszard Mścisz.
W 1994r. decyzją Kuratora Oświaty w Tarnobrzegu został utworzony Zespół Szkół, w skład którego weszła Zasadnicza Szkoła Odzieżowa i Liceum Ogólnokształcące. Przez pierwsze miesiące Zespół Szkół funkcjonował na starej bazie, ale już 26 listopada 1994r. nastąpiło uroczyste poświęcenie i oddanie do użytku nowego budynku na potrzeby Zespołu Szkół. Wysiłkiem nauczycieli, pracowników administracyjno-obsługowych, rodziców i wspierających nas gminnych władz samorządowych, przy pełnym poparciu Kuratorium Oświaty, podjęliśmy trud walki o dalszy rozwój bazy szkolnej i poziom dydaktyczny Szkoły. Była to ciężka praca, dająca nam dużo satysfakcji, która zaowocowała wieloma sukcesami. 11 czerwca 1995r. Zespół Szkół otrzymał sztandar ufundowany przez rodziców przy wsparciu sponsorów i jednocześnie uzyskał imię patrona, którym został ks. Stanisław Staszic. Równolegle z pracą dydaktyczną, w dalszym ciągu trwały prace związane z rozbudową bazy szkolnej – rozpoczęliśmy budowę sali gimnastycznej. Wyposażaliśmy klasopracownie w sprzęt i pomoce dydaktyczne. W roku szkolnym 1995/96 utworzyliśmy pracownię komputerową, a księgowość, kadry i biblioteka zostały wyposażone w komputery. Młodzież mogła rozwijać swoją wiedzę informatyczną. Byliśmy drugą szkołą ponadpodstawową w ówczesnym województwie tarnobrzeskim, która utworzyła pracownię komputerową. W naszej Szkole zawsze gromadziły się osoby twórcze, kreatywne, poszukujące najlepszych rozwiązań oraz otwarte i wrażliwe na potrzeby naszej młodzieży. W tej Szkole najważniejszy był uczeń, duszą Szkoły nauczyciel-wychowawca, wsparciem rodzice a dumą wychowankowie. Staraliśmy się aby młody człowiek, który pełen ufności wkraczał w mury naszej Szkoły uwierzył w swoje siły, nie bał się marzyć i sięgać gwiazd. Jestem przekonany, że ta Szkoła stała się przestrzenią marzeń wychowanków, miejscem gdzie rodziło się dobro. Z perspektywy minionych lat można oceniać również działalność dydaktyczno-wychowawczą, która została uwieńczona wieloma sukcesami w konkursach i olimpiadach przedmiotowych oraz sportowych.
W 1999r. uzyskałem zgodę Kuratorium Oświaty w Tarnobrzegu na utworzenie Technikum Odzieżowego dla absolwentów Zasadniczej Szkoły Odzieżowej. Tak więc w skład Zespołu Szkół wchodziły trzy szkoły: Liceum Ogólnokształcące, Technikum Odzieżowe i Zasadnicza Szkoła Odzieżowa.
Każdy jubileusz budzi wspomnienia i wywołuje refleksje nad przebytą drogą oraz czekającymi nas nowymi wyzwaniami. Robiąc krótką retrospekcję, z dumą mogę powiedzieć, że przygotowaliśmy naszą Szkołę na wyzwania XXI wieku.
Przemijają wokół nas ludzie i zdarzenia. Ze szczególnym wzruszeniem myślę dzisiaj o tych nauczycielach i pracownikach Szkoły którzy odeszli. Pomimo, że już nie ma ich wśród nas, pozostawili po sobie niezatarty ślad w naszych sercach i umysłach.
Z dn. 1 września 2000r. skorzystałem z możliwości, jaką stwarzała mi Karta Nauczyciela, wówczas obowiązująca i przeszedłem na tzw. stażową emeryturę po przepracowaniu trzydziestu lat w szkole. Moim następcą został mgr Stanisław Haduch, nauczyciel cieszący się dużym autorytetem, zaufaniem i poparciem nauczycieli Zespołu Szkół, który godnie pełni swoją misję do dnia dzisiejszego.
Dla mnie nie ma większej satysfakcji niż widzieć dzieło swojego życia, które rozwija się i służy lokalnej społeczności i Ojczyźnie.
Na zakończenie jeszcze jedna refleksja. Czasami sięgam pamięcią do początków mojej pracy nauczycielskiej oraz dyrektorskiej i mam wrażenie, że od tamtego czasu minęły lata świetlne. Skok cywilizacyjny i technologiczny, jaki dokonał się w tych latach jest ogromny.
O naszej Szkole można by mówić wiele. Na przestrzeni lat zmieniała swoje oblicze i strukturę organizacyjną. W istocie jednak pozostała taka sama – jest nie tylko ważną i nieodzowną częścią lokalnej rzeczywistości, ale jest też znaczącą częścią mojego życia.
Jubileusz 30-to lecia Zespołu Szkół jest jednym z ogniw łączących tradycje szkolnictwa ponadpodstawowego w Jeżowem ze współczesnością. Nie zapominajmy, że Zespół Szkół jest kontynuatorem tych tradycji. W zależności od tego jaką cenzurę czasową przyjmiemy: 1951r.-1960r.-1994r. , będziemy mieli w tym roku jubileusz 73-lecia, 64-lecia szkolnictwa ponadpodstawowego w Jeżowem Centrum, lub tylko 30-lecia Zespołu Szkół.
Nasze szkoły wrosły w pejzaż Jeżowego i stały się szkołami, w których naukę pobierało i wciąż pobiera wiele osób z tej samej rodziny. Znaczące jest również to, że dzieje naszych szkół to istotna część historii Jeżowego, której znakomitym wizerunkiem są ludzie wychowani i wykształceni w murach tych szkół.
Nisko 2024.12.20
/ Tadeusz Błażejczak /
